Yunus Ülger
ALMANYA – İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra Batı ve Doğu olarak ikiye bölünen Almanya’nın yeniden birleşmesinin 33’üncü yıldönümü. Resmi tatil ilan edilen 3 Ekim’de birleşme, her yıl olduğu gibi bu yıl da birçok yerde çeşitli etkinliklerle kutlanıyor. Ne var ki, birleşmenin 33’üncü yıldönümü dolayısıyla yayınlanan anketler, ekonomik veriler, birleşmenin hâlâ tam olarak gerçekleşmediğini gösteriyor. Politikacılar, ağırlıklı olarak da Doğu eyaletlerinden politikacılar, iki Almanya’nın birleşmesinin yapısal ve duygusal olarak gerçekleşmediğini dile getirdiler. Federal Hükümetin hazırladığı raporda da bazı alanlarda birleşmenin tümüyle gerçekleşmediği belirtildi.
HALKIN YÜZDE 60’I BİRLEŞMENİN GERÇEKLEŞMEDİĞİNİ DÜŞÜNÜYOR
Forsa kamuoyu araştırma kuruluşunun Stern dergisi için yaptığı anketinin bulgularına göre halkın yüzde 60’ı iki Almanya’nın birleşmesinin hâlâ gerçekleşmediğini düşünüyor. Bu oran Doğu eyaletlerinde yüzde 75 gibi yüksek bir oranda bulunuyor. Ülke genelinde birleşmenin her alanda gerçekleştiğinin düşünenlerin oranı yüzde 37 iken, doğu eyaletlerinde yüzde 21 gibi bir küçük kesim bu düşüncede. 2019’da Almanya genelinde birleşmenin gerçekleştiğini düşünenlerin oranı yüzde 51, tersini düşünenlerin oranı yüzde 45 dolayındaydı.
Ekonomik veriler de birleşmenin tümüyle gerçekleşmediğini gösteriyor. Sol Parti’nin (Die Linke) sorusu üzerine Federal İstatistik Dairesi’nin açıkladığı verilere göre, doğu eyaletlerinde her beş kişiden biri 13 euro’nun altında saat ücreti alıyor. Bunların çoğunluğunu da kadınlar oluşturuyor. Batı eyaletlerinde ise her altı kişiden biri 13 euro’nun altında saat ücreti alıyor. Genel olarak Batı ile Doğu eyaletleri arasında ücretlerde büyük fark bulunuyor.
‘BAŞBAKANLIKTA DOĞU ZİRVESİ YAPILSIN’
Sol Parti Federal Meclis Grubu Başkanı Dietmar Bartsch, Sosyal Demokrat Partili (SPD) Başbakan Olaf Scholz’a çağrıda bulunarak, Başbakanlık’ta ‘Doğu Zirvesi’ düzenlemesini istedi. RND haber sitesine konuşan Bartsch, federal hükümetten politika değişikliğine gitmesini istedi, tersi durumda doğu eyaletlerinin faşist Almanya için Alternatif (AfD) partisine terk edilmiş olacağını ileri sürdü. Anketlere göre doğu eyaletlerin çoğunda AfD birinci parti konumunda bulunuyor. Bartsch, asgari ücretin gelen yıl başından itibaren 14 euro’ya yükseltilmesini, 2025 yılına kadar batı ve doğu eyaletlerinde saat ücretlerinin eşitlenmesini istedi.
Thüringen Eyaleti’nin Sol Partili Başbakanı Bodo Ramelow, doğu eyaletleri insanlarının takdir, eşit haklar özlemi ve hayal kırıklığı içinde olduğunu söyledi. Birleşme yıldönümü dolayısıyla açıklama yapan Ramelow, doğunun ciddiye alınmadığını, geri bırakıldığını belirtti. Ramelow, “Açıkça görülüyor ki, ne yapılarda, ne kafalarda, ne de kalplerde birleşme gerçekleşti. Büyük umutlar ve beklentiler karşılanmadı” görüşünü ifade etti.
Brandenburg Eyaleti’nin SPD’li Başbakanı Dietmar Woidke de Doğu insanlarına büyük umutlar verildiğini, ne var ki bunların hayal kırıklıklarına dönüştüğünü söyledi. Doğu eyaletleri halkının şu anda son 30 yılda elde ettiklerini kaybetme korkusu içinde olduklarını belirten Woidke, olumsuzluklara karşın iki Almanya’nın birleşmesinin ‘bir başarı hikayesi’ olduğunu savundu. Berlin Eyaleti’nin Hıristiyan Demokratik Birlik Partili (CDU) Başbakanı Kai Wegner ise Doğu eyaletleri insanlarının yeterince takdir edilmediklerini söyledi. Tagesspiegel gazetesine konuşan Wegner, bunun üzücü bir durum olduğunu belirtti.
BAZI ALANLARDA EKSİKLİKLER VAR
Federal hükümetin doğu eyaletlerinde hakkında hazırladığı raporda da 33 yıl sonra birleşme alanında eksikliklerin olduğunu belirtiliyor. Yapısal alanlarda ve emekli aylığı konusunda birleşmenin büyük oranda sağlandığı belirtilirken, hane geliri ve dijitalleşmede doğunun geride kaldığı ifade edildi. Buna göre doğu eyaletlerinde hane geliri batıya göre yüzde 11 daha az. Raporda önemli bir sorun olarak doğudan batıya göçe değiniliyor. 1991 ile 2021 yılları arasında doğudan batıya 4 milyon dolayında kişi göç etti. Göç edenlerin büyük çoğunluğu 18 ile 29 yaşları arasında bulunuyor. Batıdan doğuya göç edenleri sayısı ise 2,8 milyon dolayında. Göçmenler bakımından da batı ile doğu arasında büyük fark bulunuyor. Batıda göçmenlerin oranı yüzde 24 dolayında iken, doğuda yüzde 5 civarında. Raporda buna sebep olarak yabancı düşmanlığı, ırkçılık ile göçmenlere ve Yahudilere yönelik şiddet gösteriliyor. Raporu açıklayan federal hükümetin Doğu Görevlisi Carsten Schneider, iki Almanya’nın birleşmesinin devam bir süreç ve görev olduğunu söyledi. Schneider, “Almanya’nın birliğini güçlendirmek, bütün demokratların görevidir” görüşünü ifade etti.
